Em có một bé gái 2 tuổi và cũng lười ăn kinh khủng nên phần nào hiểu được những nỗi lo của các mẹ đồng cảnh ngộ. Chỉ cần theo dõi cân nặng và chiều cao của trẻ cũng là một áp lực lớn đối với nhiều người mẹ Việt . Em còn nhớ hồi con em được 7 tháng, vừa qua đúng 1 tháng tập ăn dặm thì con bắt đầu dở chứng, biếng ăn kinh khủng. Có dụ cỡ nào cũng chỉ ngậm cho trơ xác thức ăn trong miệng chứ không chịu nuốt. Đến mức mà cháo bị chảy nước ra thì lè lưỡi ra và ói, bao nhiêu công sức mẹ nấu, mẹ đút cho ăn coi như đổ sông đổ bể. Nhiều lúc tức quá không kiềm chế được, em la hét như một người mẹ điên trong nhà vì không nỡ vung tay tát con. Thế nhưng rồi sau một thời gian, con qua giai đoạn biếng ăn thì tình trạng này cũng được cải thiện. Bây giờ con đã được 14kg và cao 90cm, đi khám dinh dưỡng bác sĩ cũng bảo vậy là vừa người. Thế mà lúc nào mẹ chồng em cũng nói chẳng thấy con lớn tí nào cả. Buồn nữa là mở miệng ra lại bảo em chỉ biết chứng diện là khéo còn chăm con thì dở tệ. Nhưng mà em cũng kệ, với em thì con chỉ cần khỏe và phát triển đúng chuẩn theo mức cho phép là được. Bà nội cũng vì vậy mà sinh ấm ức, hằn học với em miết.
Rồi thì sáng nay lướt facebook, tình cờ đọc thấy đoạn chia sẻ của Bác sĩ Trần Thị Huyên Thảo kể về câu chuyện của một người mẹ lạm dụng sử dụng thuốc bổ cho con. Đọc xong những gì bác viết ra với nhiều triệu chứng lạ mà em thấy rùng mình quá các mẹ ạ, nội dung của đoạn status như sau:
Sáng nay gặp được một bé biếng ăn, mẹ mua thuốc bổ như hình cho bé uống, một ngày 3 muỗng cà phê, uống được vài ngày là từ một bé không thèm ăn gì, trở thành một bé đụng gì cũng ăn, ăn háo hức, đòi ăn không ngớt, một tháng tăng hơn 2kg. Ngưng thuốc là biếng ăn lại ngay! Uống lại là ăn lại được liền!
Mẹ lo nên cho đi khám!
Nhìn bé là biết hội chứng Cushing điển hình của uống Corticoid kéo dài, rậm lông, gù mỡ ở lưng, mặt tròn căng, hai má đỏ, vú to, mập trung tâm! Hộp thuốc thì ghi toàn các thành phần thảo mộc, nhưng thật sự mối liên kết như thế này thì không lẫn vào đâu được!
Corticoid khi uống liều cao kích thích ăn uống rất nhanh và nhiều, nhưng uống liều cao kéo dài không đúng chỉ định sẽ có thể gây các hệ quả sức khoẻ lâu dài không mong muốn, cho hệ cơ xương, tim mạch và nội tiết!
Điều đáng nói và làm cô buồn, là ngay cả trước khi tăng cân vì thuốc, cân nặng của bé đã rất tốt, ở ngưỡng cao theo dõi dư cân! Sau khi tăng kí bé lọt ra ngoài cung tăng trưởng béo phì tít tắp! Có nghĩa là bé ban đầu thật sự không cần tăng cân, chỉ cần theo dõi tập thói quen ăn uống khoẻ mạnh cân bằng mà thôi!
Cô ghi ra điều này để phụ huynh lưu ý dùm cô nhé!
Theo như thông tin bác Thảo chia sẻ thì con đang bị hội chứng Cushing, triệu chứng điển hình của uống Corticoid kéo dài và với liều lượng cao. Cụ thể, bé bị rậm lông, gù mỡ ở lưng, mặt tròn căng, hai má đỏ, vú to, mập trung tâm. Tuy nhiên, điều đáng sợ nhất là bên ngoài vỏ hộp thuốc vị phụ huynh này cung cấp cho bác sĩ xem thì ghi toàn các thành phần thảo mộc. Điều đó cho thấy các phụ huynh hiện nay sẵn sàng đặt lòng tin vào những vị thuốc được cho là thảo dược mà quên mất rằng mình cần phải kiểm chứng thành phần thông qua những bác sĩ đáng tin cậy. Sự liên kết khó chối cãi giữa triệu chứng bé đang gặp với thành phần thuốc như thế này rõ ràng không lẫn vào đâu được, đúng như lời bác sĩ Thảo nói!
Lợi dụng tâm lý và lòng tin của các mẹ, vì các chiêu trò kiếm lợi nhuận, nhà sản xuất thuốc đưa ra sản phẩm thỏa mãn nhu cầu của phần lớn phụ huynh: Thúc con ăn nhiều, chóng lớn, mập mạp, hồng hào… Thế nhưng sự thật sau những thành phần được tô vẽ là “thần dược” là mối nguy hiểm sức khỏe đến rùng người. Những đứa bé sau khi uống thuốc thần ăn như tằm ăn rỗi chỉ sau vài ba ngày và tăng cân chỉ sau một vài tuần sử dụng. Để có được hiệu quả thần tốc như vậy, nếu không sử dụng chất Corticoid với liều cao như bác sĩ Thảo có đề cập ở trên thì không có thuốc thánh, thuốc tiên nào có thể làm được. Và nếu đúng, đây là một sự đầu độc nhẫn tâm.
Theo PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức (ĐH Y dược TP.HCM) cho biết thì việc trẻ sử dụng chất Corticoid sẽ khiến dịch vị ở dạ dày tiết ra nhiều, gây cảm giác đói, ăn ngon. Đồng thời chất này sẽ làm ảnh hưởng đến sự cân bằng nước và muối khoáng, hệ tim mạch, thần kinh, cơ xương cùng nhiều cơ quan khác nhau khiến cho cơ thể trẻ có vẻ như mập ra, tăng trọng. Khi cho con uống thuốc này liên tục và kéo dài, nhiều bà mẹ lầm tưởng con mình đang có phản ứng tốt với thuốc bổ và càng đặt niềm tin nhiều hơn vào thứ thuốc mà mình đã chọn mua cho con.
Song song đó, Corticoid còn có các tác dụng phụ nguy hiểm khác như làm loãng xương, tăng huyết áp, gây huyết khối làm nghẽn mạch, làm giảm sự đề kháng của cơ thể dễ dẫn đến nhiễm trùng (dễ bị lao, nếu đã bị lao sẽ làm bệnh nặng thêm, hoặc các bệnh nấm). Đặc biệt, nếu dùng Corticoid trong thời gian dài sẽ có nguy cơ teo tuyến thượng thận – do tuyến này quen với tình trạng có thuốc trong cơ thể sẽ ngưng hoạt động, không còn duy trì chức năng nội tiết, rất nguy hiểm cho sức khỏe.
Những dòng chia sẻ của chị bác sĩ Thảo đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của các bố mẹ. Hầu hết các mẹ đều lo lắng trước tình trạng thuốc cho trẻ biếng ăn đang được bán tràn lan trên thị trường hiện nay.
Thật ra trường hợp này không phải là đầu tiên em đọc thấy đâu. Em còn nhớ một bác sĩ chuyên khoa Nhi đã chia sẻ một trường hợp bé gái 7 tuổi được gia đình cho uống thuốc để tăng cân. Chỉ trong 6 tháng, bé tăng 10kg và mọc râu, lông đầy mình. Gia đình cho biết, bác sĩ đó kê toa cho bé là 10 bịch thuốc gồm 5 viên nhiều màu sắc, không tem, không vỏ, không toa, trong đó có 1 viên Corticoid.
Nuôi con ở Việt Nam, các mẹ gặp áp lực từ rất nhiều phía. Khi con đang phát triển bình thường thì lại chưa thỏa mãn. Lúc nào cũng chỉ muốn con phải ăn tới tấp, phải ú na ú nu, phải mập múp míp, tay có 7 ngấn như vậy mới là nuôi con hay, nuôi con giỏi. Thiếu điều phải nói đúng nghĩa đen là nuôi heo sữa chứ chẳng phải nuôi con nữa. Mà lỡ con bị gầy so với những đứa trẻ cùng tuổi khác thì mọi tội lỗi lại đổ hết lên đầu mẹ, bảo mẹ “ăn hết phần con”. Cũng vì vậy mà không ít mẹ, vì để thỏa lòng ông bà, hàng xóm sẵn sàng đưa con ra làm chuột bạch để thí nghiệm bằng những loại thuốc thần tăng cân mà chỉ được nghe loan truyền bằng miệng. Nói các mẹ buồn, lại tự ái chứ em cũng không hiểu các mẹ đang thương con hay đang bấp chấp sự an toàn của con để chứng tỏ bản thân với mọi người nữa.
Em cũng thấy nhiều trường hợp, khi nhỏ các bé còi cọc, chậm lớn lắm, vậy là bố mẹ lo lắng đi bốc thuốc tăng cân để về cho bé uống. Thời điểm đó thấy con có da có thịt nên cũng yên tâm là thuốc đã phát huy tác dụng. Sau vài năm trôi qua, con đến tuổi dậy thì và bắt đầu có các dấu hiệu như tăng cân không kiểm soát dù con ăn uống điều độ. Đến lúc đó lại lên mạng tìm các loại thuốc giảm cân cho con, vì sợ con bị béo phì. Nhưng mà họ đâu có hiểu rằng chính những bài thuốc mà năm xưa bố mẹ đã mua cho con là nguyên nhân chính gây ra sự rối loạn chức năng sinh lý ở các bé. Vậy nên các ông bố bà mẹ ạ, thương con thì cứ để cho con được phát triển tự nhiên, đừng vì vài kg cân nặng của con mà đánh đổi các cơ quan quan trọng như gan, thận, thậm chí là gây loãng xương cho con ngay độ tuổi dậy thì nha các mẹ.
Tiện đây em cũng chia sẻ cho các mẹ biết thêm một vài kinh nghiệm giúp con ăn nhiều và hiệu quả để hạn chế tình trạng trẻ biếng ăn và chậm tăng cân nhé:
Để con được đói: Trước khi bắt đầu một bữa ăn chính, mẹ đừng cho con ăn vặt các món khác vì như thế sẽ khiến bé bị đầy bụng. Mẹ phải đảm bảo rằng trẻ thực sự đói, nếu không bữa ăn sẽ là một trận chiến. Hãy khuyến kích trẻ chơi các trò chơi vận động như chạy, nhảy, leo trèo… trước giờ ăn để giúp tiêu thụ năng lượng một cách nhanh chóng nhất.
Khuyến khích trẻ tự lập: Khi thấy trẻ biếng ăn, nhiều cha mẹ cảm thấy sốt ruột nên tìm đủ mọi cách để giúp bé ăn nhiều, thậm chí là nhồi nhét trẻ ăn khiến bé vô cùng sợ hãi, nảy sinh sự chống đối và không muốn ăn. Tuy nhiên lời khuyên của bác sĩ dành cho cha mẹ lúc này là chỉ nên đóng vai trò hướng dẫn, khuyến khích con ăn. Nếu bé không muốn ăn và đã thấy no, bạn hãy tôn trọng quyết định của bé.
Không kéo dài thời gian ăn mỗi bữa: Một bữa ăn của bé chỉ được khuyên nên kéo dài 30 phút, vì nếu để đồ ăn quá lâu chúng sẽ không còn ngon mà lại càng khiến bé thêm chán ăn. Điều đó sẽ khiến khoảng cách giữa các bữa ăn của bé bị thu hẹp lại, bé còn chưa kịp cảm thấy đói đã phải ăn bữa sau.
Đa dạng thực đơn: Mỗi đứa trẻ sẽ có một nhu cầu, sở thích và khẩu vị khác nhau. Một món ăn được trang trí đẹp mắt dễ hấp dẫn trẻ hơn nhiều. Do đó, mẹ hãy bỏ chút thời gian để trình bày các món ăn đẹp mắt một chút vì nó cũng có sức kích thích sự thèm ăn ở trẻ. Đặc biệt nên thay đổi các món ăn trong ngày, trong tuần, vì nếu ép bé ăn đi ăn lại một món, vô tình sẽ dẫn đến một tâm lý sợ ăn cho bé.
Thiết lập quy tắc bàn ăn: Mẹ hãy ghi nhớ 3 không: không tivi – không đi rong – không đồ chơi. Nguyên tắc này cần được thực hiện nghiêm túc ngay từ khi trẻ bắt đầu ăn dặm nha các mẹ.
Hãy khen ngợi trẻ: Trẻ luôn thích được khen ngợi, vậy nên khi trẻ ăn xong một muỗng cơm, mẹ hãy lấy đó làm cơ sở để khen bé như: “Con của mẹ giỏi quá” hay “Con thật tuyệt”. Tuy nhiên nếu bé không chịu ăn, mẹ cũng đừng la mắng bé mà bé có cảm giác tủi thân khi phải vừa ăn vừa khóc nha các mẹ.
Thế đấy các mẹ ạ, còn hạnh phúc nào bằng việc chứng kiến con khôn lớn, phổng phao mỗi ngày. Tuy nhiên đối với những trẻ biếng ăn hay ăn nhiều mà không hấp thụ được thì các mẹ cũng đừng lo lắng mà lại đưa ra những quyết định không hay nhé.